ترکیه و جنبش اول مه
ياشار سعيدى

مبارزه برای رهائی از ستم سرمایه داری به قدمت خود اين نظام است. دراين نظام بايد کارگر تنها دارائی خود یعنی نیروی کارش را در قبال مزد بفروشد و در شرایطى غیر انسانی براى سرمایه سود توليد کند. برای ایجاد تغيیر در این نظام ضد کارگرى و ضد جامعه٬ کارگران از سال 1856 از استرالیا تا 1886 در شیکاکو آمریکا به یک مبارزه بی امان دست زده بودند. کارگران برای تحقق هشت ساعت کار در روز در مقابل سرمایه داری تا دندان مسلح ايستادند. اگرچه صفوف کارگران به خون کشيده شد و رهبرانشان را در بيدادگاههاى سرمايه اعدام کردند٬ اما جنبش اول مه جهانى شد و طبقه ما در پنچ قاره تا امروز این مبارزه را ادامه ميدهد. جنبش سوسياليستى اول مه و اتحاد جهانى کارگران عليه نظم موجود امروز بيش از هر زمان به نياز بشريت تبديل شده است. کارگران براى نجات خود و کل جامعه راهى جز انقلاب عليه سرمايه دارى ندارند.

جنبش اول ماه مه در ترکیه
در سال 1911 در شهر سلانیک٬ در دوران امپراتوری عثمانی برای اولین بار اول ماه مه توسط کارگران بندر و کشتزارهای پنبه جشن گرفته شد. به دنبال آن برای اولین بار در سال 1912 در استانبول کارگران به بزرگداشت این روز پرداختند. این مبارزه برای به رسمیت شناساندن روز کارگر و در دفاع از حقوق کارگران ادامه داشت تا در سال 1923 اول ماه مه به رسمیت شناخته شد و در تاریخ ترکیه به ثبت رسید. اما این پیروزى طولی نکشید. يکسال بعد در سال 1924 برگزاری مراسم در این روز از طرف حکومت وقت غیر قانونی اعلام شد. اما با وجود تمام سرکوبها و جنایت ها کارگران به مبارزه خود ادامه دادند و در سال 1935 اول ماه مه را با عنوان نام بهار و گل به برگزاری جشن در این روز پرداختند. در ادامه مبارزات کارگران ترکیه برای اولین بار در سال 1976 با تشکیل سندیکاهای کارگری وارد یک مبارزه منسجم و متشکل شدند و با هماهنگی کنفدراسیون اتحادیه های انقلابی کارگری با حضور تعداد وسیعی از کارگران در میدان تقسيم استانبول به برگزاری اول ماه مه پرداختند.

در سال 1977 با فراخوان این سندیکاها کارگران با حضور بیش از 500 هزار نفر برای بزرگداشت اول ماه مه در میدان تقسيم در شهر استانبول تجمع کردند. اين تجمع وسيع کارگرى با سرکوب و دخالت گسترده پلیس مواجه شدند که در نتیجه سرکوب وحشیانه 34 نفر کارگر در این روز جان خود را از دست دادند. از آنروز و به یادمان کارگران جانباخته در روز کارگر٬ اول مه 1977 اول ماه مه خونین نام گذاری شد.

 

در سال 1978 نیز صدها هزار نفر مجددا در میدان تقسیم این مراسم را اجرا کردند. در سال 1979 از طرف امنیت ملی ترکیه برگزاری مراسم اول ماه مه غیر قانونی اعلام شد و در این روز اعلام حکومت نظامی و منع عبور و مرور تلاش کردند که کارگران نتوانند مراسم را برگزار کنند. علیرغم غیر قانونی بودن اجرای مراسم اول ماه مه در سال 1981 نیز کارگران این روز را جشن گرفتند که در نتیجه آتش گشودن پلیس "محمد اکیف" کارگر در اثر این تیراندازی جان خود را از دست داد. از سالهای 1981 تا سال 1989 بعنوان سالهای خونین و سرکوب نام برده میشود. در سال 1996 با وجود ممنوعیت اجرای مراسم٬ کارگران با حضور 150 هزار نفره در اعتراض به ممنوعیت روز کارگر٬  در میدان تقسيم و در میدان کادی کوی به برگزاری مراسم کارگری و میتینگ پرداختند. اين مراسمها نيز توسط پليس سرکوب شد و در نتیجه سه کارگر  جان خود را ازدست دادند. بدنبال اين سرکوب و کشتار کارگران یک اعتراض عمومی به وجود آمد.

بعد از این جنایت٬ دولت ترکيه تا سال 2005 هر نوع تجمع روز کارگر در ميدان کادی کوی را غیر قانونی اعلام کرد. ولی در سال 2006 از طرف سندیکاها در میدان کادی کوی این مراسم با شکوه برگزار شد. در سال 2007 کارگران به یاد کشتار 1977 در میدان تقسیم استانبول بسوی این میدان حرکت کردند که با ممانعت پلیس مواجه شدند و در نتیجه پلیس با گشودن آتش و انواع گازهای سمی به طرف تظاهر کننده ها سبب زخمی شدن صدها کارگر شد و بیش از 700 نفر را بازداشت کردند. با وجود تمام فشار های وحشیانه بر کارگران در سال 2008 پیرو مذاکرات مداوم سندیکا ها با حکومت نتوانستند اجازه اجرای مراسم را در ميدان تقسیم بگیرند. با وجود این پرولتاریای ترکیه مصمم و مقاوم در روز اول ماه مه 2008 در ميدان تقسیم قصد اجرای مراسم اول مه را داشت که مجددا توسط پليس سرکوب شد. گزارش و تصاوير سرکوب کارگران در سال گذشته را از همين نشريه خوانده ايد.

 

سندیکا های کارگری در ترکیه
مبارزات کارگری در ترکیه با تشکیل سندیکاها و سازمانهاى کارگری ابعاد جديدى پيدا کرد. سازمانهاى متعددى با تمايلات سياسى مختلف تشکيل شدند. در این ميان از جمله کنفدراسیون اتحادیه انقلابی کارگری (دیسک) که در سال 1967 تشکیل شد و کنفدراسیون اتحادیه های کارگری بخش عمومی (کسک) و حزب زحمتکشان ترکیه (امپ) که در مبارزات کارگری نقش اساسی داشتند بوجود آمدند. اين سازمانها دوره هاى سرکوب سياه و شرايط بغرنجى را از سر گذراندند و از نظر سياسى نيز متحول شدند. آنچه که ثابت تر بوده است مخالفت و مقاومت سرمايه داران با روز کارگر و ابراز وجود طبقاتى کارگران بوده است و دراين راستا از هيچ سرکوب و زندان و شکنجه دريغ نکردند. 

تعطيلى رسمى اول مه در ترکيه
از 1911 تا امروز جنبش اول مه در ترکيه براى حقوق کارگرى و آزادى و برابرى و سوسياليسم مبارزه کرده است. اين جنبش در مقاطع مختلف همانطور که مختصرا اشاره شد وسيعا سرکوب شد و و فعالين آن زندان و تبعيد و اعدام شدند. اما جنبش اول مه همواره بعنوان "خطرى" بالاى سر سرمايه داران و دولت شان در ترکيه بوده است. سرکوب 2008 آخرين مورد سرکوب جنبش اول مه در ترکيه بود.

کارگران بعد از يک تاريخ طولانى از جنگ و نبرد و پيروزى و شکست نهايتا توانستند قانونيت اول مه را تحميل کنند. سرمايه داران بويژه بدنبال سرکوب سال گذشته و دو هفته مانده به اجرای مراسم اول ماه مه 2009 ناچار شدهند این روز را تعطیل رسمی اعلام کنند. اول مه را کارگران تحميل کردند اما هنوز بورژوازى ترکيه و دولتش تلاش دارد اول مه را مشروط کند. هنوز برای اجرای مراسم در ميدان تقسیم استانبول و صدور اجازه قانونى حکومت مقاومت میکند. متقابلا سنديکاها و سازمانهاى کارگرى تلاش دارند اين پيروزى را به اول مه خونين در ترکيه وصل کنند و در ميدان تقسيم بر اتحاد کارگران جهان تاکيد کنند. ما اين پیروزی هم طبقه اى هايمان در ترکيه و به رسمیت شناسى تعطيل رسمى اول ماه مه را به طبقه کارگر ترکيه و کارگران جهان تبريک ميگوئيم. اين پيروزى نتيجه چند دهه مبارزه و نسلهاى متمادى طبقه کارگر است. اول مه امسال در ترکيه روز حساسى است. *